Заболевание - корь
Кызамык-гомуми интоксикация, күзләр, борын-борын, өске сулыш юллары ягыннан ялкынсыну күренешләре, характерлы сыеклык белән характерланган кискен инфекцион авыру. Кызылча вирусын китереп чыгаручы. Тышкы мохиттә тотрыклы түгел: бүлмә температурасында 56 сәгать эчендә үлә. Авыруның бердәнбер чыганагы-авыру кеше. Вирус чишү, йөткерү, слюна тамчылары белән сөйләшү вакытында тарала. Әгәр кеше кызылча белән авырмаса яки бу инфекциядән прививка ясатмаса, авыру белән элемтәгә кергәч, инфекция очракларның 100% диярлек була. Инкубация чоры уртача 9 көн, максималь 21 көн тәшкил итә. Клиник рәсем Авыру гомуми интоксикация симптомнары белән кискен башлана: температура 38°С һәм аннан да югарырак күтәрелә, аппетит, йокы бозыла, хәлсезлек, баш авырту, ярсучанлык барлыкка килә. Авыруның беренче сәгатьләрендә үк мул борын тишеге, чишмәләр, коры тупас ыңгырашулы кавышу кушыла. Тавышы усаллана, үсеш ала.Аннары, гадәттә, 13-14 көн дәвамында, колаклар артында, борын артында, яңакларында нечкә Алсудан алып бай кызыл төскә кадәр сыеклык барлыкка килә, ул тиз арада бөтен йөзгә һәм муенга тарала. Икенче көнне ул тәнендә, ә аннан соң кулларында һәм аякларында күренә. Бер үк вакытта гомуми интоксикациянең барлык симптомнары һәм катараль күренешләр кискен көчәя. Кызамык авырулары Иң еш очрый торган катлауланулар үпкә, борын - борын, конъюнктива ялкынсынуы. Әмма отит һәм энцефалит үсеше ихтимал. Әгәр дә сез яки балагыз авырсагыз, кирәк: - ашыгыч рәвештә медицина ярдәме сорап мөрәҗәгать итәргә; - поликлиникага мөстәкыйль йөрмәгез, табибны өйгә чакырыгыз!!!; табиб килгәнче туганнары, танышлары һәм башка кешеләр белән элемтәләрне минималь дәрәҗәгә җиткерергә; - соңгы 10-20 көн эчендә барлык элемтәләре турында табибка хәбәр итегез - йөткергәндә һәм чишкәндә авызны һәм борынны яулык яки салфетка кулланып капларга, ешрак кулларны сабын һәм су белән юарга; сулыш органнарын саклау чараларын куллану (мәсәлән, битлек яки марле бәйләме)үз-үзеңне дәвалау белән шөгыльләнмә! Кызамыкны профилактикалау Инфекция белән көрәшүнең хәлиткеч, уңайлы һәм нәтиҗәле ысулы булып вакцинация тора. Милли профилактик прививкалар календаре нигезендә балаларга кызылчага каршы планлы вакцинация 12 айлык һәм кабат 6 яшьтә үткәрелә. Һәм 18-35 яшьлек авыру, прививка ясатмаган яки кызылчага каршы прививка ясату турында мәгълүматлары булмаган өлкәннәр. Вакцинация корь белән авыручыларга кирәк, аларда корь белән ясалган прививка яки элек күчерелгән корь турында ышанычлы мәгълүматлар юк. Кызамыкка каршы вакциналар 20 елдан артык дәвам итә торган ышанычлы иммунитет тудыра. Вакцинация кызамык үсешен кисәтә, хәтта ул эпидемик хәлнең начарлануы вакытында үткәрелсә дә.